Cinsiyet Belirlemenin Yasal Boyutu: Kıbrıs Tüp bebek Merkezlerinin preimplantasyon genetik taramayı cinsiyet seçimi amaçlı uygulanması yasaktır. Tıbbi gereklilik durumunda izin alınarak yapılabilir.
Cinsiyet Seçimi – Cinsiyet Belirleme Kıbrıs Tüp Bebek Merkezlerinde başarı ile uygulanan yöntemlerden biridir.
Kıbrıs’ta Cinsiyet Seçimi – Cinsiyet Belirleme
Başarıya Giden Yol
Talep edilen cinsiyette bebek sahibi olabilmek için yapılan işlemler “ cinsiyet seçimi – cinsiyet belirleme ” olarak tanımlanmaktadır. ‘Spermlerin ayrıştırılması’ ve embriyo transferi öncesi ‘genetik analiz’, cinsiyet seçimi için kullanılan yöntemlerdendir. Ancak genetik analiz yönteminden daha yüksek başarı elde edildiği için spermlerin ayrıştırılması yöntemine nazaran daha fazla kullanılmaktadır. Bu nedenle Kıbrıs Tüp Bebek Merkezlerinde ve diğer tüm tüp bebek merkezlerinde cinsiyet belirleme işlemlerinin yaklaşık yüzde 95’inde genetik tanı yöntemi tercih edilmektedir.
Kıbrıs tüp bebek merkezleri cinsiyet seçimi genetik tanı yöntemi ; Günümüz teknolojisi ile tüp bebek tedavisinde elde edilen embriyolardan (döllenmiş yumurtalardan) biyopsi yöntemi ile alınan hücrenin genetik labaratuvarda çalışılarak kız mı ( xx kromozomu) erkek mi ( xy kromozomu) olduğunun bulunması işlemidir.
Kıbrıs Tüp Bebek Merkezlerinde %100’ e en yakın doğru sonuç veren genetik tanı yönteminde başarıya ulaşmak için dikkat edilmesi gereken hususlar sırasıyla şunlardır;
1- Kadınların yumurta rezervleri yaşları ve doğum sayıları sonuç için ciddi önem taşımaktadır, yeterli sayıda yumurta olmadığında gebelik elde etmek mümkün değildir. 40 yaş ve üzerinde 1-2 yumurtası olan kadınların gebe kalmaları imkansız değil ancak oldukça zordur, çünkü embriyoların %50 sinden fazlası genetik olarak bozuk olmaktadır, yarısı cinsiyet uymadığından ve bir kısmı da yeterince olgun olmadığından, bir bölümü de kötü döllendikleri için kullanılamaz durumdadır. Bu sebeble Kıbrıs’ta başarılı cinsiyet seçimi sonuçlarına ulaşabilmek için hastanın en az 8-10 yumurta sayısına sahip olması gerekmektedir. Yumurta sayısı az olan kadınlar için de Kıbrıs Tüp Bebek Merkezlerimizde çözümler uygulanmaktadır örneğin ; ileri yaştaki kadınlarda yumurta nakli alternatif tedavilerden biridir, yumurta nakli ya da donasyon işleminin başarılı olabilmesi için en az 15 yumurta kullanılmaktadır ve dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli husus donörün yaşıdır çünkü donör ne kadar gençse gebelik şansı da o oranda yükselmektedir.
2- Cinsiyet seçimi işleminde de normal tüp bebek uygulamalarında olduğu gibi tüplere ve endometriyuma dikkat edilmesi gereklidir, Kıbrıs Tüp Bebek Merkezlerimiz bu konuda ve diğer hususlarda gereken önemi ve hassasiyeti fazlasıyla göstermektedir.
3- Embriyolarda yapılan her işlemin embriyolara zarar verebileceği unutulmadan ve bu hassasiyetle hareket edilmelidir. (PGD vakalarında gebelik oranları daha düşüktür)
4- Cinsiyet seçimi işlemini genellikle bir kez doğum yapmış kadınlar tercih etmektedir, bu kadınların rahim ve yumurtalıkların etrafındaki damarlarda varisler meydana gelir ve bu durum da yumurta toplama işlemini çok riskli hale getirmektedir.
5- Cinsiyet seçimi, tedaviyle hamilelik yöntemleri arasında en fazla uzmanlık ve deneyim gerektiren konuların başında gelmektedir. Bu nedenle doğru merkezin seçimi sağlıklı gebelik ve sağlıklı bebekler için ilk koşuldur, Kıbrıs’ta ki tüp bebek merkezleri bu konuda oldukça deneyimli ve uzmanlaşmış seviyededir.
Genetik analiz yöntemiyle cinsiyet seçimi - cinsiyet belirleme ;
Kıbrıs’ta cinsiyet seçimini tercih eden çiftler, doğal yoldan çocuk sahibi olabilselerde embryo elde edilebilmesi için Kıbrıs tüp bebek tedavisine başlanması gerekir. Kıbrıs Tüp bebek tedavisiyle aynı aşamalarda uygulanan bu yöntemde ilk olarak anne adayının hazırlanması için ilaç tedavisine başlanır. Kıbrıs’ta tüp bebek tedavisine ilk olarak çiftlerin yaşadıkları yerde başlanır, anne adayına adetinin 21. gününde bir ilaç verilerek baskılama sağlanır, sonrasında 8-10 gün içerisinde adet başlar ve yeni adetin 3. gününde yumurta hücrelerinin sayısının ve kalitesinin çoğaltılması amacıyla iğneler kullanılarak indüksiyona başlanır, bu indüksiyon ortalama 8 ile 12 gün arasında değişebilir, iğneler anne adayının yaşına ve yumurta rezervlerinin durumuna göre değişebilen dozlarla uygulanır, Kıbrıs Tüp Bebek Merkezlerinde cinsiyet seçimi tedavisine karar veren çiftler kendi bulundukları yerdeki özel doktorlarına veya bizim tavsiye edeceğimiz doktorlara ulaşıp bulundukları şehirde gerekli hazırlıkları yaptırmaları mümkündür. Bu aşamadan sonra yumurta hücreleri uygun büyüklüğe eriştiği zaman, çatlatma iğnesi yapılır ve 36 saat (1,5 gün) içerisinde Kıbrıs tüp bebek merkezlerimizde yumurta toplanması planlanır. Yumurta toplanması sırasında baba adayından sperm alınır ve yumurtalar mikroenjeksiyonla (ICSI) döllenme işlemi gerçekleştirilir. Bu aşamadan3-5 gün sonra PGT (Preimplantasyon Genetik Tanı - Cinsiyet seçimi) yöntemi ile cinsiyetleri tayin edilir ; gelişen
6-8 hücreli embriyolara hücre biyopsisi işlemi uygulanır. Bu işlem sırasında embriyoların dış kabuğu lazer yardımıyla delinerek bir ya da iki hücre alınır. Alınan hücreler özel bir yöntemle işlemden geçirilerek Kıbrıs Tüp Bebek Merkezleri genetik laboratuarına gönderilir. Tüm embriyoların tek tek cinsiyeti belirlendikten sonra istenilen cinsiyete sahip embriyolardan uygun kalitede olanlar anne adayına transfer edilir, Transferden 12 gün sonra kanda ßHCG yapılarak hamilelik sonucu öğrenilir. Transfer sonrası artan embriyo varsa hastanın talebi doğrultusunda dondurularak daha sonra kullanılmak üzere saklanabilir.
Kıbrıs Tüp Bebek Merkezlerinde Genetik analiz yönteminin tedavi aşamaları;
1- Ön görüşme : Bu aşamada anne adayının klinik durumu incelenir ve tedavi öncesinde yapılması gereken testler ve işlemler tespit edilir. Başarılı sonuçlara ulaşabilmek için ön görüşme son derece önem taşımaktadır. Riskli ya da risk oluşturabilecek tüm noktalar alanında son derece uzmanlaşmış ve hatrı sayılır seviyede deneyim kazanmış olan Kıbrıs Tüp bebek doktorları tarafından ele alınarak çözümler üretilir. Anne adayının yumurta rezervi değerlendirilerek gebelik şansları konusunda bilgi verilerek talebi doğrultusunda tedaviye başlanır.
2- İlaç tedavisi : Ön görüşmenin ardından ikinci aşama ilaç tedavisidir. Yumurta gelişimini sağlamak ve yeterli sayıda yumurta elde etmek için belirlenen ilaç tedavilerine başlanır. Hasta bu ilaçları evde kullanabilmektedir, bu nedenle bu aşama için Kıbrıs Tüp Bebek Merkezlerine gelmesine gerek yoktur. Ara sıra ultrasonla takipleri gerekir bunun içinde çiftler kendi bulundukları yerdeki özel doktorlarına veya bizim tavsiye edeceğimiz doktorlara ulaşabilirler. Yumurtalar ultrasonda görünmezler, ancak folikül diye adlandırılan ve içinde yumurta olan kesecikler gözlenir. İlaç tedavisi sonucunda istenilen büyüklüğe ulaşan foliküllere çatlatma iğnesi diye bilinen HCG uygulanır. 16 folikülden fazla gelişme olursa yumurtalar özel bir yöntemle çatlatılarak OHSS denilen komplikasyonun gelişmesi önlenir. Bu durumda embriyolar dondurularak ileriki aylara saklanır.
3- Yumurta toplanması ve Mikroenjeksiyon (ICSI) : Bu aşamada bebek sahibi olmaya aday çiftin Kıbrıs Tüp Bebek Merkezlerine gelmesi gerekmektedir, Kıbrıs Tüp Bebek doktorlarımız bu aşamayla ilgili nezaman gelinmesi gerekeceğiyle ilgili bilgiyi ön görüşme esnasında ve sonrasında aktaracaktır ayrıca Kıbrıs Tüp Bebek Merkezlerimiz ulaşımla ilgili her türlü yardımı sağlamaktadır.HCG enjeksiyonundan 35-36 saat sonra Kıbrıs Tüp Bebek Merkezlerinde yumurta toplama işlemi basit ve ağrısız bir şekilde yapılır.Bu işlem hafif anestezi altında yapılıp 30 dakika kadar sürer. Çiftler arzu ederlerse yumurta toplama işleminin hemen ardından aynı gün içinde yaşadıkları yere geri dönebilirler veya Kıbrıs’ta bulunan otellerimizden birinde konaklayabilirler. Elde edilen yumurtalar mikroenjeksiyon yöntemiyle baba adayının spermiyle döllenmektedir.
4- Biyopsi ve PGD : Döllenme işleminden 3-5 gün sonra 6-8 hücre aşamasındaki embriyolardan veya blastokist aşamasındaki trofektoderm tabakasından lazer yardımıyla 1-2 hücre yada hücre grubu çıkarılır. Daha sonra Kıbrıs Tüp Bebek Merkezlerimizde yapılacak genetik incelemeye uygun şekilde tespit edilip uygun sıvı maddenin içersine yerleştirilir. Özel bir yöntemle işlemden geçirilen hücreler genetik laboratuarında analiz edilir.
Kıbrıs Tüp Bebek Merkezlerimizde yapılan Genetik inceleme 3 şekilde yapılmaktadır ;
Florosan insitü hibridizasyon (F.İ.S.H) yöntemi : Bu işlem diğer 3 işlem arasında en pratik olanıdır. Kıbrıs Tüp Bebek Merkezleri Genetik labaratuarlarında bulunan hazır kitler kullanılarak hücre çekirdeği boyanır ve florasan mikroskopu altında incelenir. Genellikle X.Y:21.18.13 nolu kromozomlara bakılır. 9 adet kromozoma kadar bakılabilen bu yöntem deneyim ve tecrübe gerektirir. Çünkü silik veya lekeli boyamalarda çok sık yanlış tanı konulabilmektedir, Kıbrıs Tüp Bebek doktorlarımız olması gerekenin üzerinde deneyim ve başarılı sonuca sahiptir.
Polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) yöntemi : Bu işlemde genetik olarak taşınan hastalıklar da çalışılabilmektedir. Bu nedenle özellikle Akdeniz Anemisi, Hemofili gibi genetik geçişli hastalıkları taramak için de son derece uygundur. 22 kromozom çifti ve cinsiyet kromozomlarına da bakılabilen işlem sırasında ortamdaki diğer mikroskopik canlı DNA larının bulaşmamasına dikkat edilmesi gerekmektedir.
Preimplantasyon Genetik Tarama ( PGS ) :Gebelik oranlarının düşmesinde ve yardımcı üremedeki yüksek düşük oranlarının görülmesinde kromozom anomalilerinin önemli bir faktör olduğu tahmin edilmektedir. Preimplantasyon genetik tarama (PGS), embriyo transferi için potansiyel olarak uygun öploid embriyoların belirlenmesi için bir araç olması amaçlanmaktadır. Yöntem özellikle, tekrarlayan implantasyon başarısızlığı veya tekrarlanan gebelik kaybı yaşayan kadınlar ve ileri yaştaki hastalarda canlı doğum oranlarını artırmak için tasarlanmıştır. Son zamanlarda, dizi Karşılaştırmalı Genom Hibridizasyon ( Array - CGH ) tarafından 24 kromozom PGS teknik zorluklarının üstesinden gelmek amacıyla önerilmiştir. Mevcut en iyi test ve hizmeti sunmak için bir çaba olarak, Array - CGH artık preimplantasyon genetik tarama ( PGS ) hastalarına 46 kromozomu test etmek için kullanılmaktadır. Dizi CGH GENOMA örnek alındığından 24-30 saat içinde tüm kromozomları incelemeye olanak sağlar. Dizi CGH tekniği translokasyon, inversiyon ve diğer kromozomal anormalliler için aynı zamanda kullanılabilir. Veriler, açık net ve güvenilirdir. Kromozom analizi ( PDS ), aynı örnek üzerinde tek başına veya bir gen mutasyonunun (PGT ) ile kombinasyon halinde gerçekleştirilebilmektedir.
Bu teknikte 5. Gün blastosistlere biyopsi yapıldığından ve sonuçlar 36 saat sonra çıktığından embriyolar dondurulur. Transfer işlemi bir sonraki ay içinde yapılabilir.
5- Transfer işlemi ve Embriyo dondurma : Kıbrıs Tüp Bebek Merkezleri Genetik laboratuarlarından alınan sonuçlar doğrultusunda talep edilen cinsiyetteki embriyolar ayrılır ve anne adayına transfer edilir. Transfer sonrası artan embriyo varsa hastanın talebi doğrultusunda dondurularak daha sonra kullanılmak üzere saklanabilir. Dölleme aşamasından ortalama 4 gün sonra yaşadığı yere geri dönmeyi tercih etmiş olan çiftler transfer için Kıbrıs Tüp Bebek Merkezlerimize gelir veya tercihen bu süreçte transfer tamamlanana kadar Kıbrıs’ta bulunan otellerimizden birinde konaklayabilirler, Kıbrıs Tüp Bebek Merkezlerimiz ulaşımda ve konaklamada gerekli yardımı sağlamaktadır.
Kıbrıs’ta cinsiyet seçimi – cinsiyet belirleme fiyatları ve fiyatı 5,000 EUROile 8,000 EUROarasında değişmektedir.
Genetik analiz yönteminin avantajları :
Kıbrıs Tüp Bebek Merkezlerinde bu yöntem sayesinde istenilen cinsiyette çocuğa sahip olmakla beraber talep edilirse genetik tarama da yapılabilir. Böylelikle doğacak çocukta ortaya çıkabilecek birçok genetik rahatsızlık ta elenebilmektedir. Bu uygulamada diğer tekniklere göre gebelik şansı daha yüksektir ve istenilen cinsiyeti elde etme başarı oranı %100’e en yakın olanıdır.
Genetik analiz kimlere uygulanır? :
Anne-Baba adaylarında yeterli sayıda yumurta ve sperm sayısı olması ve annenin gebe kalmaya uygun şartlarda olması koşuluyla, cinsiyete bağlı hastalık riski olan ailelerde,
aile planlaması yapmak isteyen çiftlere uygulanır.
Genetik analiz ve sperm ayrıştırması yönteminden ayrı olarak embriyolarda cinsiyet seçimi yapılmasını sağlayacak yöntemlerin başarı oranı oldukca düşüktür ve bilimsel methotlara dayanmamasından dolayı güvenilirliği azdır. Bu yöntemlerin arasında;
MicroSort : Bir cihaz yardımıyla erkek ve kız spermler birbirinden ayrılıp, aşılama ya da tüp bebek yöntemiyle gerçekleştirilen bir işlemdir. Bu yöntemde başarı oranı kızlarda % 92, erkeklerde ise % 81 olarak saptanmıştır.
EricssonAlbumin metodu : Bu yöntem spermlerin özel yıkama yöntemiyle ayrıştırılmasıyla yapılır. Başarı oranı yaklaşık olarak % 70 olarak görülür.
Shettles metodu : Bu yöntem genellikle zamanlama metodu olarak bilinir, kız ve erkek spermlerin hızı ve dayanıklılığına göre cinsiyet seçimi yapılır. Yöntemde kız bebek isteyen çiftlerin yumurtlamadan 2-4 gün önce, erkek bebek isteyenlerin 1 gün önce cinsel ilişkide bulunması gerekir.
Çin takvimi : Bu yöntem Çin’de oluşturulduğu söylenen takvime göre anne adayının yaşı ve hamile kaldığı ayın bebeğin cinsiyetini gösterdiği kabul edilir, bu yöntem herhangi bir bilimsel temele dayanmamaktadır, bu nedenle çiftler tarafından güvenilmemesi gereken bir yöntemdir.